28 mei 2005

De vrouw van vijf miljard

Amsterdam - In 1987 kwam ze van Paramaribo naar Amsterdam, met één koffer en 350 gulden op zak. Woensdag wordt ze er wethouder financiën en is ze de baas over vijf miljard euro. Laetitia Griffith (39) is bezig aan een onstuitbare opmars.

Schots en scheef stond haar adres op de enveloppe: aan Laetitia Griffith, Kinderhuisweg, Paramaribo. Post uit Holland! Vanuit een hobbelende trein schreef een vriendin over haar belevenissen in het verre Nederland. Over studeren op zolderkamertjes, uitgaan, winkelen in Amsterdam. ,,Geloof me, in Suriname heb je niet eens een trein. Het enige wat ik kon denken was: ik kom ook, wacht op mij! Geef me een paar maandjes en ik ben er! In mijn hoofd had ik de oversteek al gemaakt.'' Terwijl vriendinnetjes met rijke ouders na hun middelbare school naar Cuba, Amerika of Nederland vertrokken, werkte Griffith de administratie weg van de Scheepvaartmaatschappij Suriname. Iedereen was al weg, maar zij moest het geld voor een ticket nog bijeensprokkelen. Na een jaar ploeteren had ze genoeg; met één koffer bagage stapte ze in het vliegtuig en vertrok.

Achttien jaar later zit ze in café Dantzig, op een steenworp afstand van haar nieuwe werkplek, het stadhuis in Amsterdam. Het is haar voor de wind gegaan: de nieuwkomer van toen heeft zich opgewerkt tot de machtigste vrouw van de stad. ,,Ik vond het hier meteen heerlijk: de bakfietsen op de gracht, het Waterlooplein, oude pakhuizen, de hofjes. En iederéén woonde in Amsterdam. Je kon opgaan in de menigte, niemand keek je aan van hé, volgens mij ben je net geland. Ik had het gevoel: ook ik mag hier zijn.''

Woensdag wordt Griffith benoemd tot wethouder financiën en economische zaken, met vijf miljard euro in de knip. Veel verstand van geldzaken heeft de juriste nog niet, maar die bezwaren wappert ze luchtig weg. ,,Het gaat bij financiën om het verhaal achter de centen. En ik kan nu weer iets leren waar ik tot nu toe niets mee te maken heb gehad. Ik had natuurlijk kunnen denken: Amsterdam, het zal wel, zoek het zelf maar uit. Maar er zijn hogere belangen. Het is goed als het goed gaat met de stad. Maar denk je eens in, het is fantastisch, jeetje, ik mag in die prachtige grote stad waken over een enorm budget, overal in de keuken kijken. Ik denk dat veel mensen dat een dróóm zouden vinden.''
Wildvreemden schieten haar aan, geven een hand. Het nieuws van de komst van de nieuwe wethouder zoemt rond in de stad. Ook PvdA'er Rick van der Ploeg zwaait Griffith toe als hij Dantzig toevallig binnenwandelt. ,,Ik ga op jou stemmen als ze bij de PvdA met niks beters komen'', roept de oud-staatssecretaris van Cultuur.
De liberalen in Amsterdam hebben het veelbelovende Kamerlid weggekaapt uit het parlement in de hoop dat zij de partij tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 weer op de kaart kan zetten. Als eerste zwarte vrouw ooit zal zij in Amsterdam de lijst van de liberalen aanvoeren. Eng? Natuurlijk. ,,Maar ik ben optimistisch. Ik zie kansen en grijp ze. Gezonde spanning, onrust, het hoort erbij. Dat werkt bij mij het beste om mij te motiveren.''
Van haar allochtone afkomst heeft ze nooit last gehad, zegt ze, en trouwens ook niet van het feit dat ze mooi is en vrouw. Eerder voordeel. ,,Het vrouw-zijn is mij met de paplepel ingegoten. We waren thuis met vijf meiden, mijn vader is dol op ons, maar soms werd hij er gek van. Tutten, kleren kopen, mooi wezen, die vrouwelijkheid is er altijd geweest. Andere mensen hebben een wiskundeknobbel, of zijn muzikaal. Zo word je geboren.''
Talent genoeg, maar dochter twee heeft er hard voor moeten buffelen. ,,Toen ik aan de Vrije Universiteit rechten ging studeren, vond ik dat ik een achterstand had. Ik sprak wel Nederlands, maar van Koot en Bie had ik nog nooit gehoord, en Tukkers en Limburgers kon ik niet verstaan. Mijn medestudenten waren 18, ik was ál 20. Hallo! Dat was een groot verschil hoor. Zij gingen feesten, voor hen was het: Yo, Amsterdam! Ik wilde zo snel mogelijk mijn studie afmaken en mijn eigen geld verdienen. Niks lanterfanten en relaxen.''
Het harde werken betaalde zich uit: eerst als student-assistent, vervolgens een baan als juriste bij het ministerie van Justitie, het Kamerlidmaatschap en nu wethouder. ,,Ik zal je verklappen dat ik geen zwemdiploma heb. Ik heb het geleerd door te springen. Ik heb de kunst afgekeken van vriendinnetjes, want wij hadden thuis geen geld om les te nemen. Dan ging het zo: zij begonnen te watertrappelen met twee vingers boven water, en ik deed het na. Kopje onder. Wat doe jij eigenlijk met je benen, vroeg ik dan. Nog een keer proberen, net zolang tot ik het ook kon. Misschien niet perfect, maar het lukte.''
Natuurlijk kunnen er dingen misgaan tijdens de rit, zegt ze. Kansen moet je grijpen. ,,Dat geldt voor iedereen die hier naartoe komt, of je nu Surinamer, Antilliaan, Turk of Marokkaan bent. Beheers je de taal niet goed, ga dan een taalcursus volgen, desnoods 's avonds. Als je alleen maar naar een land komt om niks te doen en voor de buis te hangen, kom je er niet. Je moet van tevoren welbewust nadenken over wat je wilt bereiken. Niet blijven leunen en steunen.''
Het gaat om de kunst van het loslaten, een duik in de toekomst durven nemen. ,,Anders weet je nooit wat aan de andere kant op je wacht.'' Voordat ze naar Nederland kwam, had ze nooit een voet buiten haar geboorteland gezet. Nu wil ze de rest van de wereld verkennen. ,,Ik dacht: mag ik nu alsjeblieft zien hoe Griekenland eruit ziet? Of Nieuw-Zeeland, of China? Ik heb de werelddelen heel gericht aangekruist op de kaart en ben van plan alles te ontdekken.'' Af en toe bezoekt ze Suriname nog wel, maar dat afscheid is definitief. ,,Ik heb mijn oude paspoort met pijn in het hart laten perforeren.''

Laetitia Juliëtte Griffith
Geboren: 1 november 1965 in Suriname
Opleidingen: vwo op het Lyceum Paramaribo (1984-1986)
Nederlands recht aan de Vrije Universiteit in Amsterdam (1987-1992)
postdoctoraal Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) in Den Haag (2000-2002)
Loopbaan: juridisch medewerker bij het ministerie van Justitie (1993-1995)
Secretaris van voorzitter Docters van Leeuwen van het college van procureurs-generaal (1995-1998)
Terug naar Justitie als senior juridisch medewerker en later als senior beleidsadviseur
Lid van de VVD-fractie in de Tweede Kamer (vanaf 30 januari 2003).
Wethouder financiën en economische zaken in Amsterdam (vanaf 1 juni 2005)
Woonplaats: Amsterdam
Privé: getrouwd met hoogleraar strafrecht Jan Naeyé (59), geen kinderen.